مهارت های ارتباطی خانواده (گوش دادن به یکدیگر )

نویسنده: صدیقه طیبی

 از آنجا که ما اغلب اوقات در حال مرور ذهنی حرف های بعدی خود هستیم،توجه ناقصی به حرفهای دیگران نشان می دهیم،بعضی مواقع هم که به حرفهای دیگری گوش می دهیم،عمدتا به ارزیابی سخن گوینده می پردازیم و درباره اینکه آیا حرفهای زده شده درست است یا غلط،خوب است یا بد،آیا با آنها موافقیم یا مخالف،قضاوت می کنیم. وحرف دیگران را به سادگی با اظهار نظر یا طرح سوالهای خود قطع می کنیم. وقتی ما اینچنین گوش می دهیم،در واقع خود را به جای دیگری مرکز و کانون توجه قرار داده ایم.

کلید گوش دادن خوب این است که همسرتان را تشویق کند تا تمام حرفهایش را خودجوش و بدون مداخله شما،بازگوید. وهدف شما درک کردن او باشد؛ بدون اینکه لزوما از خودتان موافقت،مخالفت،سرزنش یا دفاع نشان دهید.   « بر روی ادامه مطلب کلیک کنید »

مهارت های گوش دادن

پنج مهارت که به شما کمک می کندتا توانایی خود را در گوش دادن بهبود ببخشیدشامل:

1- توجه کردن 2- اشاره کردن 3- دعوت کردن 4- خلاصه کردن 5-سوال کردن

1- توجه نشان دهید: وقتی به همسرتان توجه می کنید،هرگونه فعالیتی که موجب حواسپرتی می شود کنار بگذارید و با او تماس چشمی برقرار کنید. با این کار این پیام را ارسال می کنید که حالتی علاقمند و پذیرا دارید و به او اهمیت می دهید.

سعی کنید به کار های غیر کلامی او مثل حرکات ریز چهره،دست،عضلات و تنفسش دقت کنید و همنطور به طنین و لحن صحبت و نیز به سرعت و زیر و بمی صدایش گوش کنید. همه این توجه ها به درک شما از همسرتان می افزاید.

2- تصدیق تجربه دیگران ( اشاره کردن): قدردانی کردن از پیام های شخص دیگر،پاسخی زبانی و عملی است و شخص را آگاه می کند که همرا ه او هستید و به او توجه دارید. با این کار به تجربه همسرتان اعتبار می بخشید حتی اگر کاملا با او موافق نباشید. قدردانی می تواند از تکان دادن سر تا تایید کلامی ((آها)) یا بیان عبارت تفسیری مختصری باشد که نشان می دهد شما به آنچه که همسرتان می گوید توجه دارید. برای مثال: ((می توانم بفهمم که واقعا نگران و دلواپسی)) یا (( به نظر می رسد که مسئله مهمی باشد))

3- او را به دادن اطلاعات بیشتر دعوت کنید: برای استفاده از مهارت گوش دادن،کاری کنید که همسرتان را برانگیزاند تا به صورت خودجوش هرچه میخواهد بگوید. دعوت کردن فراتر از تصدیق کردن است. برای مثال می توانید از این جملات استفاده کنید: (( درباره این موضوع برایم بیشتر بگو))،(( راجع به آن بیشتر حرف بزن))،(( دلم می خواهد در اینباره بیشتر بدانم))،(( حرف یا نکته ای است که نگفته باشی))

اغلب افراد پس از اینکه حرفهایشان را زدند،مکث می کنند و منتظر شنیدن پاسخ شما می شوند. آنها ناخودآگاه شنوندگان را با مکث های کوتاه محک می زنند تا ببینند شرایط برای ادامه دادن مهیا است یا خیر. آنها در مورد آنچه که فکر و احساس می کنند چیزی نمی گویند مگر اینکه مطمئن شوند شنونده می خواهد بداند در درون آنها چه می گذرد. اما بسیاری از شنوندگان به مکث های فوری به عنوان سرنخ هایی برای وسط حرف پریدن و دادن پند و اندرز یا مطرح کردن سوال برای هدایت گفتگو استفاده می کنند. دعوت به ادامه دادن،یک پیام قدرتمند است. در واقع با این دعوت به مخاطب می گویید (( آنچه می گویی،برای من مهم است. من برای گوش دادن به حرفهای تو وقت می گذارم. پس حرف بزن)) اغلب در سومین یا چهارمین دعوت،مخاطب شما خواهد گفت (( من نمی دانم آیا یا این وضعیت می شود کاری کرد یا نه اما....)) آنچه به دنبال اما می آید ((معمولا)) ارزشمند است؛ چون شما به قدر کافی علاقه نشان داده اید که او اعتماد و جرات پیدا کند تا بگوید واقعا در ذهنش چه می گذرد. در این نقطه معمولا شخص اطلاعات ناب و دقیقی به شما می دهد.

4-برای اطمینان از صحت مطالب،گفته ها را خلاصه کنید: آیا تا به حال برایتان پیش آمده که شما و همسرتان در مورد چیزی موافقت کنید و بعد متوجه بشوید چیزی که شما با آن موافقت کرده اید همان چیزی نیست که همسرتان با آن موافقت کرده؟ مهارت خلاصه به شما کمک می کند تا مطمئن شوید که همسرتان را درک کرده اید. شما با این کار به جای آنکه به همسرتان بگویید: می فهمم تو چه می گویی! ( که کمی خودبینانه به نظر می آید و ممکن است غیر واقعی و نادرست باشد)،مفهوم پیام ها را با او در میان می گذارید. پیام همسرنان را خلاصه کنید تا نشان دهید که دقیقا حرفهای او را درک می کنید.برای خلاصه کردن کارهای زیر را انجام دهید: 1- آنچه را به عنوان نظر همسرتان،شنیده اید با بیان خود دقیقا تکرار کنید ( کامل بگویید در عین حال چیزی را از آن کم یا به آن اضافه نکنید.) 2- از همسرتان بخواهید خلاصه ای را که ارائه می دهید تایید یا تصحیح کند.

چنانجه خلاصه تان را با جمله ای که نشان دهنده هدف شما از خلاصه سازی است شروع کنید بسیار راهگشا است. مثلا اینطور شروع کنید: برای اینکه مطمئن شوم حرفت را درست فهمیده ام،مایلم به جمله ای اشاره کنم که چد لحظه پیش گفتی.)) سپس می توانید با گفتن چنین عبارتی سخن خود را آغاز کنید: (( تو گفتی که راجع به... احساس ناکامی می کنی. آیا همینطور است؟)) اگر خلاصه شما دقیق باشد خواهید دید که همسرتان جواب مثبت می دهد. معمولا با تکان دادن سر یا تبسم نشان می دهد که شما درست متوجه شده اید.

5- سوال های باز بپرسید: پس از اینکه به دقت به حرفهای همسرتان توجه کردید؛ آنها را تصدیق کردید،او را به حرف زدن بیشتر دعوت کردید و به خلاصه کردن حرفهای اوپرداختید،هنوز هم ممکن است خواهان اطلاعات اضافی خاصی باشید. برای جمع آوری یا تکمیل اطلاعات ناقص سوال های باز بپرسید. سوالهای باز اغلب با کلمه ((چه)): ( چه کسی،چه چیزی،چه جایی،چه موقع،و چطور ) شروع می شوند سوالهای باز موثرترین نوع سوالها هستند این سوالها دست دیگران را در نحوه پاسخ دادن بیشتر باز می گذارند.

اگر شما از حالت تهاجمی استفاده نکنید دیگران آزادانه با توصیف تجارب خود به زبان خودشان به شما جواب می دهند.

از طرح سوالهای که با چرا شروع می شوند اجتناب کنید! این سوالها معمولا اظهار نظرها رو مخدوش می کنند و لحن کلام همراه با این اظهار نظرها اغلب منفی است این سوالها افراد را در حالت دفاعی قرار می دهد و در آنها مقاومت ایجاد می کند. وقتی شما از مهارتهای گوش دادن استفاده می کنید نگرش (( من – به شما – توجه می کنم)) را نشان می دهیدو و پی خواهید برد که تبادل نظرهای شما با سوء برداشت های کمتر،همراه خواهد شد.

منبع: آموزش مهارت های ارتباط زناشویی مولفان شراد میلر،دانیا ب. واکمن،مترجم: فرشاد بهاری