نام ترکی من ازگیل است . در گیلکی به من کنوس می گویند. از خاک اره چوب من برای جلوگیری از خونریزی استفاده کنید.
ازگیل سینه را نرم می کند و عطش را فرو می نشاند و ضد صفرا است. ضماد آن جوشهای بدن را از بین می برد. زادگاه اولیه ازگیل ایران و نواحی معتدل آسیا و اروپا است.
تقریباً خواص آن با زالزالک یکسان است. دارای ویتامین «آ» و ویتامینهای «ب» و «ث» بوده و سرشار از تانن است و میوه و برگ ازگیل به عنوان قابض و رفع التهاب معده توصیه و تجویز شده است. میوه رسیده ازگیل دارای قند و جوهر لیمو است.
برای معالجه اسهال خونی می توان دویست تا سیصد گرم آن را بدون پوست خورد می توان یک کیلو از میوه ازگیل با کمی شکر به صورت شربت در آورده، و چهار روز متوالی، روزی یک چهارم آن را بخورید.
هسته ازگیل به علت داشتن کمی اسید سیانیدریک، عنصری سمی است و خوردن آن خطرناک است، ولی هسته ازگیل از این سم خیلی کمتر داشته و خوراکی است اگر آن را بکوبید و گرد آن را به مقدار یک قاشق چایخوری با چای یا شربت ریشه جعفری میل کنید سنگهای کلیه و مثانه را از بین می برد.
« بر روی ادامه مطلب کلیک کنید »
ازگیل، زعرور
Medlar
در درمان عطش زیاد و نرم نمودن دستگاه تنفسی و رفع اخلاط زائد سینه مؤثر و مجرب و ضماد آن باعث از بین رفتن دمل و کورک شده و مفید است
طبع آن سرد در آخر سوم و خشک در اول و بعضی تر دانسته اند. خواص آن: با غذائیت مربوط به آن چاق کننده و قابض و شدت صفرا را تسکین داده و فشار خون را متعادل نموده و برای معده و کبد مقوی و اشتهاآور است. در رفع اسهال و تنگی مجاری ادرار مؤثر و خوردن آن با شکر سردرد را رفع و ضماد آن برای حل کردن اورام سخت و باد سرخ مفید است، برای کلیه مضر و ایجاد قولنج می نماید. مصلح آن انیسون و عود و کاشکری است
ازگیل کوهی کوچکتر از بوستانی آن است و دو نوع سرخ رنگ و زرد است که باید رسیده باشد. نوع سرخ به طبیعت بوستانی آن نزدیک و زرد آن سرد و خشک و قابض تر از سنجد است ولی از حیث فعل و انفعال و نیروی عمل آن خواص مشابهی را با بوستانی دارد
زالزالک در بیشتر خواص با آن شباهت دارد. هستۀ زالزالک دارای اسید سیانیدریک و خوردن آن خطرناک ولی برای از بین بردن سنگهای رسوبی بدن با ترکیبات مناسب مجرب و مدر است
جنس ازگیل دو گونه دارد که اولی همان ازگیل معمولی با نام علمی Mespilus germanica است. این گونه بومی جنوبغربی آسیا و احتمالاً جنوبشرق اروپا است اما منشاء آن را ایران می دانند. گونه دیگر M.canescens، اخیرا به سال۱۹۰۰ در آمریکای شمالی کشف شده است.
قطر میوه در گونه های وحشی به 2.5 سانتی متر و در ارقام پرورشی به 5/5 سانتیمتر یا بیشتر هم می رسد. گیاه ازگیل به شکل درخت پاکوتاه یا بوته های بلند است و متعلق به خانواده رزها است.
بلندی درختچه های ازگیل به ۸ متر هم می رسد. برگهای پهنی به رنگ سبز تیره، بیضی شکل به طول ۶ تا ۱۵ سانتیمتر و به پهنای ۳ تا ۴ سانتیمتر دارد. برگها پیش از خزان شدن به رنگ قرمز درمی آیند. گلهای سفید پنج گلبرگی آن در بهار شکوفه می دهند. گلهای ازگیل هرمافرودیت هستند یعنی هم دارای اندامهای نر و هم اندامهای تولید مثلی ماده اند و توسط زنبورها گرده افشانی می شوند. گیاه ازگیل خودبارور است.
گوشت ازگیل پس از رسیدن از سفید به قهوه ای تغییر می یابد و کاملا نرم و شیرین می شود و مردم به آن خرمای گیلان نیز می گویند.
آب کونوس
میوه های ازگیل را موقعی که هنوز سفت و نارس اند می چینند و مانند خیارشور درون ظرف های بزرگ یا کوچک می ریزند و سپس ظرف را از آب و اندکی نمک پر می کنند و آن را در جایی خنک نگه می دارند. این فرآورده که «آب کنوس » نامیده می شود به همراه نمک و گلپر با لذت فراوان در زمستان خورده می شود.
از آب ترش "آب کونوس" نیز برای تهیه ی کاهو سکنجبین استفاده می کنند
طبق آخرین تجربه علمى که از ازگیل کرده اند معلوم شده است ازگیل داراى مواد زیر است:
آب : 10/47 درصد. مواد آزوت دار 30 درصد. مواد چربى : 44 درصد مواد استخراجى : 47/11 درصد. قند: 1/9
درصد. سلولوز: 20/13 درصد. بقایا: 044/0 درصد. تانن : 5/2 درصد.
مقدار تانن در ازگیل خشک به 33/12 درصد افزایش مى یابد.
بعلاوه، لعاب، اسیدهاى سیتریک، مالیک، تارتریک و ویتامینهاى ((ب )) و ((ث )).
مصارف دارویی ازگیل
از نظر طبیعت سرد و خشک است
میوه ازگیل علاوه بر مصارف خوراکی دارای کاربردهای دارویی نیز هست. خواص دارویی ازگیل از روزگاران بسیار دور مورد توجه بوده بقراط ازگیل را برای مبتلایان به ترشی معده و مدفوع سوزان و عوارض تب نافع می‌پنداشت.
1) گوشت آن مسهل و برگهایش بندآورنده خون اند.
2) آبسه دهان و گلو و آنژین را نیز میتوان با جوشانده ی برگ ازگیل درمان کرد.
از گذشته های دور در گیلان از آب "آب کونوس" برای درمان دهان درد استفاده می شده است.
دانه های ازگیل حاوی اسید هیدروسیانیک سمی اند.
3) از پوست تنه آن نیز به جای گنه گنه در درمان مالاریا استفاده می شود اما چندان تایید شده نیست.
خواص دیگر ازگیل:
1) در تقویت خون بدن مؤثر است
2) ویتامین ب ازگیل اعصاب را تقویت می کند و خوردن نارس آن بر تانن بیشتری دارد
3) در معالجه خونریزیهای داخلی مانند بواسیر، خونریزی رحمی و غیره اثر شفا بخش دارد.
4) در معالجه زخم دهان و تورم مخاط گلو مؤثر است .
5) ادرار آور است و بسیار مقوی است.
6) قدرت اسمزی خون را بالا می برد و به علت داشتن املاح سیتریک، رمالیک و تارتریک، ترشی خون را از بین می برد.
7) برای درمان اختلال قاعدگی خانم ها کاملاً مفید است.
8) جوشانده نیم گرم برگ ازگیل، سالک را درمان می کند.
9) غرغره کردن با جوشانده برگ ازگیل، آبسه دهان و گلو را درمان می کند.
10) قبض کننده روده هاست.
